Οι πανάδες, γνωστές και ως μελάσματα, είναι ένα κοινό δερματολογικό πρόβλημα που χαρακτηρίζεται από τον τοπικό αποχρωματισμό του δέρματος.
Τυπική εκδήλωση των πανάδων είναι η εμφάνιση καφετί ή γκρίζων κηλίδων στην επιδερμίδα και κυρίως στο πρόσωπο (μάγουλα, μύτη, μέτωπο, πιγούνι, άνω χείλος). Οι πανάδες εμφανίζονται και σε άλλα σημεία του σώματος, όπως τα χέρια και ο λαιμός, εάν αυτά εκτίθενται συστηματικά στον ήλιο.
Οι πανάδες αποτελούν καθαρά αισθητικό πρόβλημα, καθώς δεν προκαλούν πόνο ή άλλες ενοχλήσεις.
Γιατί βγάζω πανάδες;Παρόλο που τα αίτια εμφάνισης πανάδων είναι διάφορα, υπάρχει μια κοινή παράμετρος στα περισσότερα, που είναι η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Τα κυριότερα αίτια εμφάνισης είναι:
Ήλιος και υπεριώδης ακτινοβολία
Κληρονομικότητα
Καλλυντικές κρέμες
Ακμή
Γήρανση
Ήλιος
Η έκθεση της επιδερμίδας στην ηλιακή ακτινοβολία έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία σκουρόχρωμων στιγμάτων, λόγω υπερμελάγχρωσης. Οι φακίδες, που δημιουργούνται στο δέρμα, είναι αποτέλεσμα της παραπάνω διαδικασίας, ωστόσο διαφοροποιούνται από τις κηλίδες στο γεγονός ότι το χειμώνα το χρώμα τους φυσικά ατονεί, κάτι που δε συμβαίνει με της ηλιακές κηλίδες. Εμφανίζονται σε όλους τύπους δέρματος ανεξαρτήτως ηλικίας.
Ακμή και πανάδεςΟι ατέλειες και τα σπυράκια που φλεγμαίνουν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις υπεριώδεις ακτινοβολίες, με αποτέλεσμα τοπικά να δημιουργούνται δυσχρωμίες εάν δεν υπάρξει η κατάλληλη αντηλιακή φροντίδα. Εμφανίζονται συνήθως στα ακνεϊκά δέρματα και είναι πιο συχνές στις νεαρές γυναίκες.
Ορμονολογικές αλλαγέςΗ εγκυμοσύνη, οι θεραπείες ορμονική υποκατάστασης και τα αντισυλληπτικά χάπια αποτελούν περιπτώσεις όπου παρατηρούνται έντονες ορμονολογικές αλλαγές. Ο συνδυασμός της δράσης αυτών των ορμονών με τον ήλιο, ενδέχεται να δημιουργήσει κηλίδες στο δέρμα, χλόασμα ή μάσκα εγκυμοσύνης, ωστόσο δεν εμφανίζονται σε όλες τις γυναίκες.
Πώς φεύγουν οι πανάδες;Οι φυσικές πανάδες της επιδερμίδας δε χρειάζονται θεραπεία, καθώς δεν αποτελούν σημάδι προβλήματος του δέρματος. Καθώς αυξάνεται η ηλικία, οι φυσικές πανάδες ενδέχεται να υποχωρήσουν ή και να μειωθούν.
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις συχνά εφαρμόζεται η λεύκανση προσώπου, μια διαδικασία που απαιτεί υπομονή και χρόνο. Συνήθως, η δυσκολία μεγαλώνει ανάλογα με το βάθος των κηλίδων. Συνήθεις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των δυσχρωμιών, είναι η κρυοθεραπεία, το χημικό peeling, το παλμιτικό φως, καθώς και το laser.
Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει πληθώρα από λευκαντικές κρέμες για πανάδες που στοχεύουν στη μείωση των δυσχρωμιών και στη λεύκανση της επιδερμίδας. Οι κρέμες αυτές συμβάλλουν σε:
Μείωση δυσχρωμιών
Αποτροπή εμφάνισης νέων κηλίδων
Ομοιόμορφο δέρμα
Τρόπος δράσης
Οι λευκαντικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται στις κρέμες, έχουν συνήθως ως στόχο την αναστολή της δράσης ενός ενζύμου, υπεύθυνου για την παραγωγή μελανίνης (τυροσινάση) ή την εναπόθεση μελανίνης στα κερατινοκύτταρα.
Ωστόσο, χρησιμοποιούνται επικουρικά και διάφορες άλλες ουσίες, όπως είναι τα οξέα, τα οποία διευκολύνουν τη δράση τους, μειώνοντας τις χρωματικές αλλοιώσεις.
Στο εμπόριο υπάρχουν πολλά προϊόντα για τη λεύκανση δέρματος που εξειδικεύονται για το πρόσωπο, τα χέρια και διατίθενται σε μορφή κρέμας, γέλης ή μάσκας.
Τι ουσίες πρέπει περιέχει η λευκαντική μου κρέμα;AHAs
Τα άλφα υδροξυοξέα (ΑΗΑs) αποτελούν μία ομάδα φυσικών οξέων, που προέρχονται κυρίως από φρούτα, και βοηθούν ιδιαίτερα στις περιπτώσεις δερματικών παθήσεων, όπως οι πανάδες, η ακμή, οι ρυτίδες και οι ουλές του δέρματος. Ανάμεσα στα πιο γνωστά υδροξυοξέα, είναι το γλυκολικό οξύ και το κιτρικό οξύ.
Τα AHAs προσφέρουν στην επιδερμίδα μικροαπολέπιση, αφαιρώντας τα ανώτερα στρώματα των νεκρών κυττάρων. Για αυτό το λόγο, βοηθούν ιδιαίτερα στη βελτίωση του χρωματικού τόνου και των ατελειών της επιδερμίδας. Μπορούν έτσι να διορθώσουν τις επιφανειακές κηλίδες και πανάδες, ενώ φωτίζουν το δέρμα.
Ρετινόλη ή Ρετινοειδή
Η ρετινόλη (γνωστή και ως βιταμίνη Α) αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά συστατικά αντιγήρανσης της επιδερμίδας. Εκτός από τις ρυτίδες και τις λεπτές γραμμές, οι κρέμες με ρετινόλη προτείνονται από τους ειδικούς και για τη θεραπεία των πανάδων.
Ανάμεσα στα ρετινοειδή που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία των κηλίδων είναι κυρίως η ρετιναλδεΰδη. Αποτελεί παράγωγο της βιταμίνης Α, η οποία επιταχύνει τον κυτταρικό μεταβολισμό, ενώ παράλληλα βοηθάει στον αποχρωματισμό της επιδερμίδας.
Η δράση της έγκειται στην ανανέωση των κυττάρων της επιδερμίδας, βελτιώνοντας έτσι την φωτεινότητά της. Επιπλέον, μπορεί και διαχέει χρωστικά μόρια στην επιφάνεια της επιδερμίδας, βοηθώντας έτσι στην καλύτερη εμφάνιση των κηλίδων.
Διαβάστε καλά τις οδηγίες χρήσεις των προϊόντων με ρετινόλη που θέλετε να εντάξετε στη ρουτίνα ομορφιάς σας, καθώς ενδέχεται κάποια από αυτά να χρησιμοποιούνται μόνο τη νύχτα.
Αζελαϊκό οξύ
Αποτελεί μια ουσία, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως σε θεραπείες για ακμή, χάρη στην αντιμικροβιακή του δράση. Φυσιολογικά, παράγεται από ένα είδος μύκητα, τον Pityrosporum ovale και έχει ήπια ανασταλτική δράση του ενζύμου τυροσινάση στα μελανινοκύτταρα. Έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση των φακίδων και της υπερμελάγχρωσης, και συνήθως εφαρμόζεται τοπικά με τη μορφή γέλης.
Νιασιναμίδη
Αποτελεί την ενεργό μορφή της βιταμίνης Β3 και έχει την ιδιότητα να αναστέλλει τη μεταφορά της μελανίνης στα επιδερμικά κερατινοκύτταρα. Βοηθά στην αντιμετώπιση της υπερμελάγχρωσης, στη μείωση εμφάνισης κηλίδων καθώς και στη λεύκανση του προσώπου.
Αρβουτίνη
Βρίσκεται φυσικά σε μούρα, cranberries και διάφορα είδη αχλαδιών. Αποτελεί παράγωγο της υδροκινόνης, ωστόσο μπορεί και προάγει λεύκανση της επιδερμίδας με ιδιαίτερα ασφαλή τρόπο.
Η δράση της έγκειται στην αναστολή του ενζύμου της μελανινογένεσης, χωρίς όμως να επιδρά στη σύνθεσή του. Χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο σε ήπιας δράσης λευκαντικές κρέμες για το πρόσωπο και το σώμα.
Κοχικό οξύ
Ουσία που προέρχεται από μύκητες και αναστέλλει τη σύνθεση της μελανίνης στο δέρμα. Το αποτέλεσμα είναι η περιεκτικότητα μελανίνης στα κύτταρα να μειώνεται, βελτιώνοντας την υπερμελάγχρωση της επιδερμίδας.
Συμβουλές για πρόληψη & αντιμετώπιση
Φορέστε αντηλιακό
Αν θέλετε να συμβάλλετε στην πρόληψη της επιδερμίδας σας από τις πανάδες, η καθημερινή χρήση του αντηλιακού σας είναι το κλειδί! Επιλέξτε κάποιo αδιάβροχο αντηλιακό προσώπου με υψηλό δείκτη προστασίας (τουλάχιστον SPF30) και εφαρμόστε το 15 λεπτά πριν την έκθεση στον ήλιο. Πλέον, υπάρχει μεγάλη ποικιλία και σε αντηλιακά για πανάδες!
Χρησιμοποιήστε το αντηλιακό σας χειμώνα-καλοκαίρι, ώστε να προστατεύσετε την επιδερμίδα σας από την επιπλέον μελάγχρωση.
Επισκεφθείτε το δερματολόγο σας
Σε περίπτωση που παρατηρήσετε, πως με την καθημερινή ρουτίνα περιποίησης που ακολουθείτε, η επιδερμίδα σας δεν παρουσιάζει βελτίωση ως προς την όψη των πανάδων και των φακίδων, μπορείτε να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό δερματολόγο.
Επιπλέον, αν παρατηρήσετε αλλαγές στο μέγεθος, στο σχήμα και στην επιφάνεια ή στο χρώμα των πανάδων σας, θα πρέπει να ζητήσετε άμεσα ιατρική συμβουλή.
Επιλέξτε τη σωστή εποχή για θεραπεία
Καλό θα ήταν, η όποια θεραπεία γίνεται για τις πανάδες του προσώπου, να γίνεται σε περίοδο που δεν υπάρχει έκθεση στον ήλιο. Δεν ενδείκνυται η χρήση λευκαντικής κρέμας το καλοκαίρι, ώστε να μην υπάρξει κακός αποχρωματισμός του δέρματος.
Ωστόσο, σήμερα, υπάρχουν πλέον προϊόντα αλλά και θεραπείες που μπορούν να εφαρμοστούν οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Υπάρχουν μάλιστα τεχνολογίες που επιτρέπουν τη θεραπεία για πανάδες το καλοκαίρι! Για το λόγο αυτό διαβάζουμε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης ή συμβουλευόμαστε κάποιον ειδικό.
Extra TipsΓια να διατηρηθεί το αποτέλεσμα των θεραπειών κατά των πανάδων ή για να αποφευχθεί η επιδείνωσή τους, συστήνονται τα παρακάτω:
Χρήση καπέλου και γυαλιών ηλίου: Ενισχύουν την αντηλιακή προστασία και πρέπει να συνδυάζονται με το αντηλιακό.
Χρήση κατάλληλων προϊόντων περιποίησης: Τα προϊόντα περιποίησης πρέπει να επιλέγονται με βάση τον τύπο του δέρματος και να μην προκαλούν συμπτώματα όπως το τσούξιμο ή το αίσθημα «τραβήγματος».
Αποφυγή της αποτρίχωσης με κερί: Η αποτρίχωση με κερί μπορεί να προκαλέσει στο δέρμα φλεγμονή, επιδεινώνοντας την όψη των πανάδων. Ο δερματολόγος μπορεί να συστήσει εναλλακτικές μορφές αποτρίχωσης που δεν θα επιβαρύνουν το δέρμα.
