Εγκαύματα και πώς να τα αντιμετωπίσετε
Έγκαυμα είναι μια βλάβη των ιστών η οποία μπορεί να προκληθεί από έκθεση σε θερμότητα, ψύχος, ακτινοβολία, χημικές ουσίες και τριβή. Τα εγκαύματα εμφανίζονται κυρίως στους ιστούς του δέρματος, και σπανιότερα στους βλεννογόνους.
Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι η έκβαση του εγκαύματος εξαρτάται όχι μόνο από την αιτία που το προκάλεσε, την έκταση και την σοβαρότητα του αλλά και από την άμεση και σωστή παροχή πρώτων βοηθειών.
Ένα έγκαυμα πρώτου βαθμού θεωρείται λιγότερο σοβαρό γιατί επηρεάζει μόνο το εξωτερικό στρώμα του δέρματος. Συνήθως προκαλεί μόνο ήπιο πόνο, ερυθρότητα και πρήξιμο.
Τα εγκαύματα δεύτερου βαθμού επηρεάζουν βαθύτερα στρώματα του δέρματος και προκαλούν φουσκάλες και λευκό, υγρό δέρμα.
Τα εγκαύματα τρίτου βαθμού περιλαμβάνουν βλάβη σε όλα τα στρώματα του δέρματος, ενώ εγκαύματα τέταρτου βαθμού μπορεί να αφορούν ακόμη και τις αρθρώσεις και τα οστά.
Τα εγκαύματα τρίτου και τέταρτου βαθμού θεωρούνται επείγοντα ιατρικά περιστατικά και πρέπει να αντιμετωπίζονται μόνο σε νοσοκομείο.
Έγκαυμα από τον ήλιο
Καθώς βρισκόμαστε στην αρχή του καλοκαιριού θα ήθελα να ξεκινήσω με τα ηλιακά εγκαύματα του καλοκαιριού. Είναι θεωρώ γνωστό πλέον ότι η χρόνια έκθεση στον ήλιο και κυρίως κατά τις μεσημεριανές ώρες προκαλεί βλάβες που σαφώς δεν περιορίζονται στις παροδικές μικροενοχλήσεις και κοκκινίλες στο δέρμα μας.
Ο πόνος και ο ερεθισμός μπορούν να αντιμετωπιστούν με χρήση ήπιων αναλγητικών, ψυχρών κομπρεσών και ενυδατικών λοσιόν με αλόη βέρα ή calamine. Προσοχή χρειάζεται και για την αποφυγή αφυδάτωσης του οργανισμού με λήψη επαρκών υγρών και αποφυγή του αλκοόλ. Για ιδιαιτέρως εκτεταμένα εγκαύματα ή εγκαύματα που έχουν προκαλέσει φουσκάλες αλλά και για εγκαύματα σε παιδιά ή μωρά συστήνεται ιατρική αξιολόγηση.
Έγκαυμα από ζεστά υγρά ή καυτές επιφάνειες
Η δεύτερη πιο συχνή κατηγορία εγκαυμάτων είναι τα θερμικά εγκαύματα.
Μωρά, μικρά παιδιά αλλά και ενήλικες συχνά μέσα στο σπίτι, εμπλέκονται σε ατυχήματα με ζεστό νερό, καυτό λάδι, σίδερο σιδερώματος και άλλες καυτές επιφάνειες ή πηγές θερμότητας ακόμη και με ανοικτή φλόγα που χρησιμοποιούν καθημερινά.
Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα περισσότερα εγκαύματα πρώτου και δεύτερου βαθμού με διάμετρο μικρότερη από 7 εκατοστά στο σπίτι.
Παρακάτω θα μάθετε ποιες λύσεις είναι οι καλύτερες για τη θεραπεία του δέρματός σας, καθώς και ποιες θεραπείες πρέπει να αποφεύγετε.
Πώς να αντιμετωπίσετε ένα ελαφρύ έγκαυμα
Ανακούφιση: Αρχικά, αφαιρέστε κάθε ρούχο ή κόσμημα κοντά στο έγκαυμα και δροσίστε την πάσχουσα περιοχή με άφθονο τρεχούμενο νερό μεταξύ 5οC και 25οC για περίπου 10-20 λεπτά. Μη σπάτε μικρές φουσκάλες που ενδέχεται να σχηματιστούν. Για ηλιακά εγκαύματα, παραλείψτε αυτό το βήμα.
Θεραπεία: Απλώστε
κρέμα,
γέλη (gel) ή
σπρέι (spray) που δροσίζει και ενυδατώνει Όταν το δέρμα σας καίγεται, χάνει την ικανότητά του να διατηρεί ικανοποιητικά τα επίπεδα υγρασίας, με αποτέλεσμα να είναι πιο δύσκολο να αυτοθεραπευτεί, οπότε είναι εξαιρετικά σημαντικό να διατηρηθεί ενυδατωμένη η περιοχή. Καλύψτε την προσβεβλημένη περιοχή με πλαστικό περιτύλιγμα ή
γάζα για να προστατεύσετε το πάσχον δέρμα.
Υποστήριξη: Κρατήστε την περιοχή καθαρή και ενυδατωμένη όσο επουλώνεται. Ο πόνος μπορεί να αντιμετωπιστεί με αναλγητικά . Συμβουλευθείτε και το φαρμακοποιό σας. Ο πόνος αναμένεται να υποχωρήσει μέσα σε 2-3 ημέρες.
Οι ακόλουθες κοινές θεραπείες για εγκαύματα στο σπίτι πρέπει να αποφεύγονται:
Βούτυρο
Λάδια
Ασπράδια αυγών
Οδοντόκρεμα
Πάγος
Πότε να δείτε γιατρό
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε πότε ένα έγκαυμα μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σπίτι και πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα.
Ένα έγκαυμα τρίτου βαθμού φτάνει στους υποκείμενους ιστούς και μπορεί να βλάψει ακόμη και τα νεύρα. Τα συμπτώματα του εγκαύματος τρίτου βαθμού περιλαμβάνουν:
κέρινο, λευκού χρώματος δέρμα
απανθρακωμένο δέρμα
σκούρο καφέ χρώμα
Τα εγκαύματα που προκαλούνται από ηλεκτροπληξία είναι επίσης πολύ επικίνδυνα και δεν υπάρχει θεραπεία στο σπίτι. Αυτά τα εγκαύματα συχνά φτάνουν σε στρώματα κάτω από το δέρμα και μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και βλάβη στους εσωτερικούς ιστούς. Η εσωτερική ζημιά μπορεί να είναι χειρότερη από ό,τι περιμένετε. Είναι σημαντικό λοιπόν να μην ρισκάρετε με εικασίες, αλλά να συμβουλεύεστε κάποιον ειδικό σε τέτοιου είδους ζητήματα, ο οποίος θα μπορέσει να σας κατευθύνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Θα πρέπει να ζητήσετε βοήθεια από γιατρό εάν:
ένα έγκαυμα επηρεάζει μια εκτεταμένη περιοχή με διάμετρο μεγαλύτερη από 7 εκατοστά
το έγκαυμα περιλαμβάνει το πρόσωπο, τα χέρια, τους γλουτούς ή τη βουβωνική χώρα
η πληγή γίνεται επώδυνη ή μυρίζει
ανεβάζετε πυρετό
εκτιμάτε ότι έχετε έγκαυμα τρίτου βαθμού
εάν το τελευταίο εμβόλιο τετάνου ήταν πριν από περισσότερα από 5 χρόνια
Τα εγκαύματα τρίτου βαθμού δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζονται στο σπίτι. Ενέχουν τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, συμπεριλαμβανομένων λοιμώξεων, απώλειας αίματος και σηπτικού σοκ.
Θύματα εκτεταμένων εγκαυμάτων δευτέρου και εγκαυμάτων τρίτου βαθμού από πηγή ανοικτής φλόγας πρέπει να εξεταστούν και για πιθανή ύπαρξη εγκαύματος στους βλεννογόνους.
Έτσι λοιπόν εάν η επιφάνεια του εγκαύματος ενός ενήλικα είναι μεγαλύτερη από τις δύο παλάμες μας τότε πρέπει να τον μεταφέρουμε σε νοσοκομείο. Στο μεσοδιάστημα θα εφαρμόσουμε τον βασικό κανόνα πρώτων βοηθειών που αφορά την μείωση του θερμικού φορτίου της περιοχής και θα εφαρμόσουμε χαλαρά μεμβράνη στην περιοχή. Γάζες ή ελαστικοί επίδεσμοι απαγορεύονται.
Έγκαυμα σε περίπτωση ηλεκτροπληξίας
Θερμικά εγκαύματα προκαλούνται και από ηλεκτροπληξία αλλά και με τριβή. Στην περίπτωση ηλεκτροπληξίας πριν σπεύσετε να βοηθήσετε το θύμα βεβαιωθείτε ότι έχετε διακόψει την παροχή του ρεύματος και ότι δεν πλησιάζετε το θύμα σε βρεγμένη επιφάνεια. Εναλλακτικά χρησιμοποιείστε ένα ξύλο για να μετακινήσετε το θύμα μακριά από την πηγή του ρεύματος. Μεταφέρετε τον ασθενή άμεσα σε νοσοκομείο ώστε να αξιολογηθούν όχι μόνο τα επιφανειακά εγκαύματα στο σημείο εισόδου και εξόδου του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και η καρδιακή, μυϊκή αλλά και γενική κατάσταση της υγείας του.
Έγκαυμα μετά πτώση
Θερμικό έγκαυμα όμως μπορεί να δημιουργηθεί και από τριβή όπως για παράδειγμα μετά από πτώση από μοτοσυκλέτα σε κίνηση πάνω στο οδόστρωμα. Τότε σημαντικό είναι να γίνει άμεσος καθαρισμός και δη χειρουργικός του τραύματος καθώς ουλές μπορεί να προκύψουν όχι μόνο από το έγκαυμα αλλά και χρωματισμός του δέρματος (Tattoing) από μικρά τρίμματα της ασφάλτου.
Έγκαυμα από χημική ουσία
Η τρίτη κατηγορία εγκαυμάτων είναι τα χημικά εγκαύματα. Η αντίδραση των χημικών ουσιών οξέων, αλκάλεων με τις πρωτεΐνες και τα λευκώματα των ιστών παράγει θερμότητα και ουσιαστικά έχει τα ίδια αποτελέσματα με τα θερμικά εγκαύματα. Η σοβαρότητα αλλά και ο τρόπος αντιμετώπισης του χημικού εγκαύματος εξαρτάται από το είδος και την πυκνότητα της χημικής ουσίας αλλά και το σημείο του σώματος που έχει εκτεθεί. Υγρά μπαταρίας, αμμωνία, χλώριο, κλπ. μπορεί να προκαλέσουν επιδερμικά ή εσωτερικά εγκαύματα εάν καταποθούν.
Σε περίπτωση επαφής με κάποιο χημικό θα πρέπει:
να απομακρυνθεί άμεσα όσο το δυνατό μεγαλύτερη ποσότητα από το χημικό με άφθονο νερό
να αφαιρεθούν τα βρεγμένα ρούχα και τυχόν κοσμήματα.
να εξετασθείτε από γιατρό εάν η έκταση του εγκαύματος είναι μεγαλύτερη από 10 εκατοστά ή εάν το έγκαυμα βρίσκεται στο πρόσωπο, στα χέρια, στα πόδια, στους γλουτούς, την βουβωνική χώρα ή σε κάποια μεγάλη άρθρωση όπως το γόνατο.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε περίπτωση που χημικά έρθουν σε επαφή με τα μάτια καθώς πρέπει να χρησιμοποιηθεί τρεχούμενο νερό για τουλάχιστον 20 λεπτά στην περιοχή πριν την μετάβαση του παθόντα σε νοσοκομείο.
