Τα νοσήματα της στοματικής κοιλότητας παρουσιάζουν οιδήματα, εξανθήματα ή πληγές στο στόμα, τα χείλη και τη γλώσσα.Τα στοματικά έλκη κατέχουν ιδιαίτερη θέση μεταξύ των στοματικών βλαβών. Οι συνήθεις στοματικοί ερεθισμοί είναι τα ψυχρά έλκη, η στοματίτιδα, η λευκοπλακία και η μυκητίαση και μπορεί να προσβάλλουν όλες τις ηλικίες. Μπορεί να εκδηλώνονται με παροδικές και σχετικά ήπιες ενοχλήσεις ή να αποτελούν σοβαρές καταστάσεις με έντονη συμπτωματολογία, χρόνια πορεία και σημαντικές επιπτώσεις για την υγεία ενώ οφείλονται σε διάφορα αίτια.
Αν έχετε κάποιον από αυτούς τους στοματικούς ερεθισμούς δεν είστε μόνοι, το ένα τρίτο των ανθρώπων προσβάλλονται σε κάποια περίοδο της ζωής τους.
Τα συχνότερα νοσήματα της στοματικής κοιλότητας είναι:
Γλωσσίτιδα:
Η γλωσσίτιδα είναι φλεγμονώδης πάθηση της γλώσσας που εκδηλώνεται με αλλαγή του χρώματος, της υφής και της εμφάνισης της γλώσσας και σπανιότερα με πόνο, πρήξιμο και κάψιμο στη γλώσσα. Μπορεί να εμφανιστεί με διάφορες μορφές όπως η ατροφική γλωσσίτιδα, η ρομβοειδής γλωσσίτιδα και η γεωγραφική γλώσσα.
Η οξεία γλωσσίτιδα είναι η σοβαρότερη μορφή της πάθησης, όπου λόγω της έντονης φλεγμονής στη γλώσσα και στους περιβάλλοντες ιστούς απαιτείται άμεση ιατρική φροντίδα.Η μορφή και η ένταση των συμπτωμάτων διαφέρει ανάλογα με τον τύπο της γλωσσίτιδας.
Θεραπεία:
Εάν η γλωσσίτιδα προκαλείται από μύκητα, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιμυκητιασικά φάρμακα για να εξαλείψουν τη λοίμωξη.Εάν η γλωσσίτιδα προκαλείται από βακτήρια, ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά φάρμακα για να εξαλείψουν τη λοίμωξη.
Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει τη χρήση στοματικών διαλυμάτων που περιέχουν αντισηπτικά ή αναλγητικά για να ανακουφίσουν τον πόνο και την φλεγμονή στη γλώσσα.
Στοματίτιδα:
Η στοματίτιδα είναι μία σοβαρή φλεγμονή στο εσωτερικό του στόματος που μπορεί να επηρεάσει τα χείλη, τη γλώσσα, τα ούλα, τον ουρανίσκο, όπως επίσης και τις παρειές εσωτερικά. Είναι μία επώδυνη κατάσταση, κατά την οποία οι πάσχοντες υποφέρουν σε σημείο που αδυνατούν να μιλήσουν και να φάνε οποιαδήποτε τροφή. Παρουσιάζονται μικρά άσπρα οιδήματα που περιβάλλονται από κόκκινους κύκλους. Δεν είναι μεταδοτικά, αλλά συχνά συγχέονται με τα ψυχρά έλκη, τα οποία οφείλονται στον έρπητα, που είναι μεταδοτικός ιός. Η στοματίτιδα εμφανίζεται μέσα στο στόμα ενώ τα ψυχρά έλκη έξω από το στόμα. Η στοματίτιδα μπορεί να επανεμφανίζεται, κατά διαστήματα, με οιδήματα μικρά, μεγάλα ή συρρέοντα (σε ομάδες).
Θεραπεία:
Επουλώνεται σε 7 έως 10 ημέρες, αν και είναι πιθανή η περιοδική επανεμφάνισή της. Κάποιες κοινές αλοιφές και παυσίπονα μπορεί να σας ανακουφίσουν. Ένα μικροβιοκτόνο στοματικό διάλυμα μπορεί να μειώσει τον ερεθισμό, αλλά αν η περίπτωση είναι επίμονη, ίσως χρειαστεί αντιβίωση για να αποκλειστεί η επέκταση της μόλυνσης (επιμόλυνση).
Ψυχρά έλκη:
Ψυχρά έλκη ονομάζονται και πυρετικά εξανθήματα ή έρπης. Είναι ομάδες από φυσαλίδες, γεμάτες υγρό, πονάνε και συνήθως εμφανίζονται κάτω από τη μύτη, στα χείλη (επιχείλιος έρπης) ή στο πηγούνι. Τα προκαλεί ένας τύπος ιού του έρπητα και είναι εξαιρετικά μεταδοτικά Τα παιδιά είναι πολύ ευάλωτα στον ιό αυτό, στα οποία εμφανίζεται πολλές φορές χωρίς συμπτώματα και συγχέεται με κρυολόγημα ή γρίπη. Εάν κάποιος μολυνθεί για πρώτη φορά, ο ιός μένει στο σώμα και κατά διαστήματα επιτίθεται, αλλά σε ορισμένους ανθρώπους παραμένει ανενεργός.
Θεραπεία:
Οι φυσαλίδες συνήθως επουλώνονται σε μια εβδομάδα. Επειδή οι μολύνσεις από τον ιό του έρπητα δεν εξουδετερώνονται, οι φυσαλίδες μπορεί να επανεμφανιστούν σε περιόδους συναισθηματικής έντασης, κατά την έκθεση στον ήλιο, σε συνδυασμό με αλλεργίες ή πυρετό. Κάποια κοινά τοπικά αναισθητικά μπορεί να σας ανακουφίσουν και επίσης ο οδοντίατρός σας μπορεί να σας συστήσει μια φαρμακευτική αγωγή που περιορίζει τις ιογενείς μολύνσεις.
Άφθες:
Οι άφθες είναι μικρές και επώδυνες πληγές οι οποίες εμφανίζονται στη στοματική κοιλότητα. Πιο συγκεκριμένα, εντοπίζονται στα ούλα, στον ουρανίσκο, στο εσωτερικό των παρειών, ακόμη και στα χείλη. Είναι μια από τις συνηθέστερες στοματολογικές παθήσεις, και αν και πονούν αρκετά είναι τις περισσότερες φορές ακίνδυνες.
Θεραπεία:
Μετά την κλινική εξέταση, ο θεράπων ιατρός μπορεί να χορηγήσει γέλη με τοπικό αναισθητικό, αλοιφές με αναλγητική δράση και τοπικά κορτικοστεροειδή. Αυτά τα φαρμακευτικά σκευάσματα δεν επιταχύνουν την επούλωση των αφθών, απλώς προσφέρουν ανακούφιση στον ασθενή.
Λευκοπλακία:
Τα λευκοπλακία είναι συμπαγείς, ασπριδερές κηλίδες που εμφανίζονται στην εσωτερική πλευρά του μάγουλου, στα ούλα ή στη γλώσα. Συνδέεται συνήθως με το κάπνισμα, αλλά και με άλλες αιτίες, όπως κάποιο σπασμένο δόντι, μια οδοντοστοιχία που δεν εφαρμόζει καλά ή κάποιος τραυματισμός στο εσωτερικό του μάγουλου κατά το μάσημα. Επειδή ένα 5% των περιπτώσεων της λευκοπλακίας, εξελίσσονται σε καρκίνο, ο γιατρός σας πρέπει να κάνει βιοψία.
Θεραπεία:
Η θεραπεία αρχίσει με την εξουδετέρωση των αιτίων που την προκαλούν. Για ορισμένους ασθενείς αυτό σημαίνει να σταματήσουν το τσιγάρο, για άλλους να απαλλαγούν από τις τεχνητές οδοντοστοιχίες που δεν εφαρμόζουν καλά. Ο οδοντίατρός σας θα χειριστεί την περίπτωσή σας ελέγχοντας κατά διαστήματα τα οιδήματα και ανάλογα με τη μορφή και την έντασή τους.
Ομαλός λειχήνας:
Το πιο συχνό αυτοάνοσο, χρόνιο δερματοβλεννογόνιο νόσημα. Η αιτιοπαθογένειά του παραμένει άγνωστη. Την εκδήλωση της νόσου ευνοεί η ύπαρξη προδιαθεσικών παραγόντων όπως το χρόνιο άγχος και η ηπατίτιδα C.
Θεραπεία:
Η θεραπεία του ομαλού λειχήνα συνίσταται στην εφαρμογή τοπικών ή έγχυση κορτικοστεροειδών για τις δερματικές βλάβες και αυτές των βλεννογόνων. Στον στοματικό λειχήνα μπορεί να χορηγηθούν στοματικά διαλύματα κυκλοσπορίνης ή και αναστολέων καλσινευρίνης.
Κακοσμία στόματος (χαλίτωση):
Η χρόνια κακοσμία του στόματος ονομάζεται Χαλίτωση (Halitosis). Η ήπια και παροδική δυσοσμία προκαλείται από την απελευθέρωση πτητικών αερίων από βακτήρια που φυσιολογικά αποικίζουν το στόμα, τη γλώσσα, τα ούλα και τα δόντια. Πρόκειται για ένα πολύ συχνό πρόβλημα, που μπορεί να ταλαιπωρεί για χρόνια τον ασθενή.
Θεραπεία:
Τα μέτρα για την κακοσμία μπορεί να περιλαμβάνουν: Στοματικά διαλύματα και οδοντόκρεμες. Εάν η κακοσμία του στόματός σας οφείλεται σε συσσώρευση βακτηρίων (μικροβιακή πλάκα) στα δόντια σας, ο οδοντίατρος σας μπορεί να συστήσει ένα στοματικό διάλυμα που ελαττώνει τα βακτήρια.
Ξηροστομία:
Η ξηροστομία αποτελεί μία άκρως ενοχλητική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την έλλειψη επαρκούς παραγωγής σάλιου στο στόμα. Το σάλιο παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της στοματικής υγείας, καθώς βοηθά σε λειτουργίες όπως η μάσηση, η κατάποση, η ομιλία και η πρόληψη της τερηδόνας. Σχετίζεται με συνήθειες όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ, με τη φαρμακευτική αγωγή και με την εκδήλωση ενός συνδρόμου γνωστού ως Sjogren. Το σύνδρομο προσβάλλει κατά συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και εκδηλώνεται εκτός της ξηροστομίας με ξηρά μάτια και πόνο ή οίδημα των αρθρώσεων (ρευματοειδής αρθρίτιδα).
Θεραπεία:
Αντιμετώπιση και ανακούφιση συμπτωμάτων: μασήστε τσίχλα ή καραμέλες χωρίς ζάχαρη για να ενεργοποιήσετε την παραγωγή σάλιου στη στοματική κοιλότητα. Επιλέξτε προϊόντα που κατα της ξηροστομίας. Μειώστε την πρόσληψη καφεΐνης, καθώς έχει βρεθεί ότι επιδεινώνει την ξηροστομία. Μειώστε το κάπνισμα.
Για οποιονδήποτε στοματικό ερεθισμό που επιμένει περισσότερο από μια εβδομάδα, πρέπει να επισκέπτεστε τον οδοντίατρό σας.
Η ακριβής διάγνωση μίας στοματολογικής πάθησης αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για την κατάλληλη αντιμετώπιση. Συνδυάζοντας τα ευρήματα από το ιστορικό και την κλινική εξέταση του ασθενή, θα διαμορφωθεί μία λίστα πιθανών διαγνώσεων (διαφορική διάγνωση) και θα αποφασιστεί η πραγματοποίηση περαιτέρω εξετάσεων, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν: Βιοψία και ιστοπαθολογική εξέταση, λήψη κυτταρολογικού επιχρίσματος, απεικονιστικές τεχνικές, καλλιέργειες για μικροοργανισμούς και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις.
Από τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων θα προσδιοριστεί η τελική διάγνωση, η οποία θα καθορίσει τη θεραπεία, η οποία μπορεί να είναι φαρμακευτική ή μη, ανάλογα με την νόσο. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι τοπική (όπως χρήση αλοιφών, gel, στοματικών διαλυμάτων) ή συστηματική (όπως χάπια για λήψη από του στόματος). Η μη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει Χειρουργική αφαίρεση βλαβών ή Αφαίρεση βλαβών με Laser.
Αποποίηση ευθύνης
Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.
